یکی از مهم‌ترین تفاوت‌های مقطع ابتدایی با سایر مقاطع تحصیلی، نحوه‌ی ورود و گزارش نمرات به والدین و دانش‌آموزان است، برخلاف مقطع متوسطه که نمرات دانش‌آموزان به شکل عددی در کارنامه‌ی دانش‌آموزان درج می‌شود، در مقطع ابتدایی معلم نمرات را به شکل توصیفی به اطلاع دانش‌آموزان یا والدین می‌رساند، با توجه به قوانین مدرسه و تصمیم معلم، سطح نمره‌ی دانش‌آموز در قالب عبارات زیر طبقه‌بندی می‌شود:
- خیلی خوب
- خوب
- قابل قبول
- نیاز به تلاش بیشتر
همانطور که اشاره کردیم، این سطوح با توجه به سیاست‌های مدرسه و تصمیم معلم، انتخاب می‌شود؛ مثلا شاید یک معلم، نمره‌ی خیلی خوب را برای دانش‌آموزانی در نظر گرفته باشد که بیش از ۷۵ درصد سوالات را به درستی پاسخ داده باشند ولی معلم دیگری، سخت‌گیرانه‌تر عمل کرده و پاسخ صحیح به ۸۵ درصد سوالات را ملاک نمره‌ی خیلی خوب در نظر بگیرد.
همین موضوع باعث می‌شود فرایند ثبت نمرات در یک برنامه کارنامه ساز برای هر مدرسه به کلی متفاوت باشد و اگر دنبال یک نرم‌افزار ثبت نمره می‌گردید که امکان درج و مدیریت نمرات توصیفی را داشته باشد، باید از این موضوع اطمینان حاصل کنید که نرم‌افزار مورد نظرتان علاوه‌بر امکان ثبت نمرات عددی، قابلیت مدیریت و سطح‌بندی نمرات توصیفی را هم دارد یا خیر؟
نرم افزار کارنامه نمرات توصیفی باید چه قابلیت‌هایی داشته باشد؟
یکی از مهم‌ترین قابلیت‌هایی که باید از وجود آن در نرم‌افزار کارنامه‌تان مطمئن شوید، امکان تعیین سطوح مختلف نمره برای عبارت‌های توصیفی است، یعنی اینکه بتوانید درصدهای مختلف نمره را به هر سطح تخصیص دهید، با توجه به مثال زیر این موضوع را بهتر درک خواهید کرد:
- کسب ۸۵ تا ۱۰۰ درصد نمره -> خیلی خوب
- کسب ۶۵ تا ۸۵ درصد نمره -> خوب
- کسب ۵۰ تا ۶۵ درصد نمره -> قابل قبول
- کسب کمتر از ۵۰ درصد نمره -> نیاز به تلاش بیشتر
یک نرم افزار کارنامه توصیفی خوب، این امکان را به شما می‌دهد که با توجه به نظر خود، درصدهای بارم‌بندی را به دلخواه تنظیم کنید و سیستم با توجه به نمره‌ی کسب‌شده توسط دانش‌آموزان، سطوح توصیفی را به شکل خودکار برای دانش‌آموزان ثبت خواهد کرد.
البته یک نرم افزار مدرسه هوشمند، علاوه‌بر اینکه امکان ثبت نمرات توصیفی را به شما می‌دهد باید قابلیت درج و مدیریت نمرات عددی را هم داشته باشد که با توجه به شرایط و نوع امتحان در صورت تمایل بتوانید بین حالت‌های مختلف نمره، یکی از موارد را انتخاب کنید.
فلسفه استفاده از نمرات توصیفی در مدارس چیست؟
تا قبل از به‌کارگیری شیوه‌ی نمره‌دهی توصیفی، وضعیت عملکرد و تحصیل دانش‌آموزان در مدرسه با استفاده از نمرات مشخص میشد و همانطور که می‌دانید، نمره‌ی هر دانش‌آموز می‌توانست عددی بین ۰ تا ۲۰ باشد که این مسئله باعث بروز استرس و حس رقابت‌پذیری منفی در دانش‌آموزان میشد.
استفاده از نمرات توصیفی نه‌تنها مشکلات بالا را برطرف می‌کرد، بلکه به دلیل وجود بازه‌های نمرات کیفی، به بهبود شرایط هم کمک می کرد، زیرا دانش‌آموزان بابت کسب نمره، نگرانی نخواهند داشت و کمتر به سراغ حفظ کردن دروس‌شان می‌روند؛ سیستم نمره‌دهی توصیفی مزایای دیگری هم برای دانش‌آموزان ایجاد می‌کند، به عنوان مثال:
- بهبود اعتماد به نفس دانش‌آموزان
- کاهش استرس و نگرانی ناشی از نمره عددی
- جلوگیری از عادت به حفظ کردن دروس توسط بچه‌ها
- بهبود رقابت‌پذیری مثبت در دانش‌آموزان
در کنار همه‌ی این موارد، استفاده از شیوه‌ی نمره‌دهی توصیفی می‌تواند حس مسئولیت‌پذیری را در دانش‌آموزان ضعیف‌تر نیز تقویت کند، چرا که این بچه‌ها با قرار گرفتن در کنار سایر دانش‌آموزان قوی‌تر، تلاش می‌کنند تا خودشان با آن‌ها وفق دهند و همین موضوع به بهبود عملکرد آن‌ها نیز کمک خواهد کرد.
انتقاداتی هم به نظام نمرات توصیفی وارد است!
علی‌رغم مزایایی که می‌توان برای سیستم نمرات توصیفی در نظر گرفت، اما انتقاداتی هم به آن وارد است، به عنوان مثال دانش‌آموزانی که انگیزه‌ی کمتری برای درس خواندن دارند، در این سیستم نمره‌دهی می‌توانند از زیر درس خواندن شانه خالی کنند و این موضوع در نمرات توصیفی کمتر به چشم می‌آید.
همچنین این شیوه‌ی نمره‌دهی وقت بیشتری را از معلم می‌گیرد و در صورتی که تعداد دانش‌آموزان یک کلاس زیاد باشند، این احتمال وجود دارد که معلم نتواند به اندازه‌ی کافی برای ارزیابی دانش‌آموزان به شیوه‌ی توصیفی وقت بگذارد.
ضمنا در این روش، از آنجایی که دقت ارزیابی دانش‌آموزان نسبت به نمره‌دهی عددی کاهش پیدا می‌کند، این احتمال وجود دارد که دانش‌آموزان چندان به کیفیت مطالعه‌ی خود اهمیت ندهند. (چرا که به عنوان مثال، در سیستم نمره‌دهی توصیفی، فرقی نمی‌کند دانش‌آموز نمره ۲۰ گرفته باشد یا نمره ۱۸ در هر صورت هر دوی این دانش‌آموزان در یک گروه قرار می‌گیرند)
شما چه تجربه‌ای در خصوص سیستم نمرات توصیفی دارید؟ فکر می‌کنید این شیوه روش خوبی برای ارزیابی دانش‌آموزان به حساب می‌آید؟ راستی اگر به دنبال یک نرم افزار کارنامه توصیفی مدرسه می‌گردید که امکان استفاده از نمرات توصیفی و عددی را به شکل همزمان در اختیار شما بگذارد، می‌توانید از همکلاسی استفاده کنید، همین حالا دموی رایگان نرم‌افزار کارنامه همکلاسی را ببینید!