۷۵ درصد رتبه‌های برتر کنکور از مدارس دولتی هستند؛ این موضوع صحیح است اما تمام واقعیت نیست.
تصاحب رتبه‌های برتر کنکور توسط مدارس غیردولتی و خاص، ماجرای پرتکرار کنکور سالیان اخیر است.
در کنار ۴۰ نفر برتر کنکور، دانش‌آموزان مدارس دولتی عادی سهم اندکی از رتبه‌های زیر ۳ هزار دارند؛ ۸۵ درصد رتبه‌های زیر ۳ هزار در تصاحب مدارس غیردولتی، استعدادهای درخشان، نمونه دولتی و شاهد است آن هم در شرایطی که این مدارس ۳۱.۸۷ درصد دانش‌آموزان را تحت پوشش قرار می‌دهند.
در کنکور سال ۱۴۰۰، مدارس استعدادهای درخشان ۱۰.۸۷، نمونه دولتی ۲.۲۲، غیردولتی ۱.۳۳ برابر سهم خود از جمعیت شرکت‌کنندگان در امتحانات نهایی، رتبه برتر (زیر ۳۰۰۰) دارند.
در کنکور ۱۴۰۱ سهم مدارس از ۴۰ رتبه برتر بدین ترتیب بود:
مدارس استعدادهای درخشان: ۷۲.۵ درصد. مدارس غیرانتفاعی خاص: ۲۲.۵ درصد. مدارس نمونه دولتی: ۲.۵ درصد. مدارس دولتی: ۲.۵ درصد
نکته عجیب آنجاست که سیاست‌گذاران حوزه آموزشی کشور نیز این وضعیت را پذیرفته‌اند و این فرایند که دانش‌آموزان مدارس دولتی عادی توان رقابت با مدارس خاص و غیردولتی را نداشته باشند، طبیعی می‌دانند از سوی دیگر وزیر آموزش و پرورش، بخشی از واقعیت و نه تمام آن را برای مخاطبان بازگو می‌کند.
به گفته یوسف نوری وزیر آموزش و پرورش؛ ۷۵ درصد قبولی‌های کنکور از مدارس دولتی هستند اما متأسفانه در جامعه گفته می‌شود مدارس سمپاد دولتی نیست و می‌خواهند برای مردم ذهنیت اشتباهی ایجاد کنند که سمپاد غیردولتی است.
اما بخش دیگر ماجرا که وزیر آموزش و پرورش آن را به مخاطبان نمی‌گوید؛کیفیت آموزش‌های ارائه شده، معلمان توانمند و آموزش‌های ویژه‌ای است که در مدارس سمپاد ارائه می‌شود در حالی که چنین فضایی در مدارس دولتی عادی وجود ندارد.
ابراهیم سحرخیز معاون اسبق وزارت آموزش و پرورش درباره این موضوع اظهار کرد: توسعه مدارس غیردولتی از دهه ۷۰ آغاز شد، در راستای اجرایی‌سازی سیاست‌های بانک جهانی و لیبرالیسم اقتصادی بر کوچک‌سازی دولت و برون‌سپاری تأکید می‌شود.
وی افزود: یکی از اعضای شورای عالی آموزش و پرورش در کتابی که تدوین کرده است، می‌نویسد «پس از انقلاب اسلامی تصور کردیم دولت می‌تواند آموزش و پرورش رایگان و باکیفیت ارائه دهد اما وقتی محقق نشد به این نتیجه رسیدیم تا مدارس غیردولتی ایجاد کنیم و افراد دارای توانایی مالی هزینه آموزش فرزندان خود را پرداخت کنند با این روش بار آموزش و پرورش دولتی کمتر می‌شود و دولت می‌تواند به دانش‌آموزان مدارس دولتی عادی خدمات بیشتری ارائه دهد».
معاون اسبق وزارت آموزش و پرورش گفت: این موضوع عملیاتی نشد و هم‌اکنون ۱۶ درصد دانش‌آموزان در مدارس غیردولتی حضور دارند و همچنان ۱۴ میلیون دانش‌آموز در مدارس دولتی تحصیل می‌کنند همچنین پس از انقلاب تصمیم گرفتند تا مدارس متنوع تأسیس کنند و برخی گفتند چون افراد مذهبی هستیم می‌خواهیم با تأسیس مدرسه برای آینده انقلاب دانش‌آموز تربیت کنیم یا اینکه گفته شد برای خدمت به ایثارگران مدرسه شاهد تأسیس شود.
حضور کمرنگ دانش‌آموزان خانواده شهدا در مدارس شاهد
سحرخیز ادامه داد: در ایامی که معاون وزارت آموزش و پرورش بودم ۳۰ درصد دانش‌آموزان مدارس شاهد از میان خانواده شهدا بودند. مدرسه شاهد دولتی است اما دولتی پولی و خاص.
وی با تأکید بر اینکه امروز در کشورهای جهان دانش‌آموزان استثنایی و دارای معلولیت جسمی نیز در کنار سایر دانش‌آموزان تحصیل می‌کنند، بیان کرد: در ایران مدارس نمونه دولتی برای حمایت از دانش‌آموزان مستعد مدارس روستایی ایجاد شد اما زمانی که بنده معاون وزارت آموزش و پرورش بودم اعلام شد ۲۰ درصد ظرفیت این مدارس برای دانش‌آموزان روستایی باشد و ۸۰ درصد ظرفیت از طریق آزمون و دریافت شهریه به جذب دانش‌آموز در مناطق شهری اختصاص یابد.
مدارس متنوع پوششی برای خصوصی‌سازی
معاون سابق وزارت آموزش و پرورش ادامه داد: مدارس متنوع، پوششی بود برای آماده‌سازی شرایط خصوصی کردن مدارس و دولت نیز از این وضعیت رضایت دارد در غیر اینصورت مانع تنوع مدارس می‌شد.
سحرخیز گفت: آیین‌نامه تأسیس مدارس هیئت امنایی توسط شورای عالی آموزش و پرورش مصوب شده است و با شعار زیبای مدرسه محوری مقرر شد مدرسه توسط هیئت امنا که از معتمدین محل هستند اداره شود اما در نهایت هدف دریافت پول است.
جداسازی دانش‌آموزان براساس هوش از رده خارج شده است
وی با اشاره به اینکه در دنیا جداسازی دانش‌آموزان براساس معدل و هوش نیست، گفت: حتی نخبه‌پروری بدین شکل که در ایران اجرا می‌شود، وجود ندارد. در گذشته همه دانش‌آموزان در یک مدرسه تحصیل می‌کردند اما امروز مدرسه طبقاتی شده است.
بخشی از واقعیت
سحرخیز عنوان کرد: وقتی وزیر آموزش و پرورش می‌گوید، رتبه‌های برتر کنکور از مدارس سمپاد هستند که دولتی است، حرفش صحیح است، مالکیت مدارس سمپاد با دولت است اما جزو کدام مدارس دولتی است؟ مدرسه‌ای که ۱۰ تا ۱۵ میلیون تومان شهریه دریافت می‌کند، آموزش‌های ویژه دارد. اگر با دانش‌آموز مدرسه دولتی عادی هم این گونه کار شود و ۱۲ سال بهترین آموزش‌ها را از طریق بهترین معلم‌ها دریافت کند عملکرد خوبی خواهد داشت.
معاون سابق وزارت آموزش و پرورش گفت: تأمین و توزیع نیروی انسانی مدارس عادلانه نیست، انتخاب معلم برای مدارس تیزهوشان به صورت گزینشی و با اختیار مدرسه است و بهترین معلمان جذب این مدارس می‌شوند و سایر معلمان به مدارس دولتی عادی تخصیص می‌یابند همچنین مدارس سمپاد امکان جذب معلم آزاد دارند که حقوق آن نیز از درآمد مدرسه پرداخت می‌شود.
سکوت نمایندگان مجلس
وی با اشاره به اینکه در چنین شرایطی مشخص است پایه درسی دانش‌آموزان مدارس دولتی عادی ضعیف می‌شود، بیان کرد: اگر در برابر عدالت و کیفیت مسئولیت داریم باید منابعی را به مدارس دولتی عادی تزریق کنند؛ قانون اساسی بر آموزش رایگان تأکید دارد و دولت باید تکلیف خود را روشن کند، آموزش رایگان بی‌کیفیت چه ارزشی دارد.
سحرخیز در واکنش به این موضوع که چرا نمایندگان مجلس نسبت به حذف توان رقابت دانش‌آموزان مدارس دولتی عادی با مدارس خاص در کنکور حساسیتی نشان نمی‌دهند و حتی یک تذکر در اینباره از سوی آنها شنیده نشد، متذکر شد: چرا واکنش باید نشان دهند! از ۲۹۰ نماینده مجلس چند نفر فرزندشان در مدارس دولتی عادی تحصیل می‌کنند؟ تا مشکل مردم را احساس نکنید چگونه می‌توانید از آنها دفاع کنید. فرزندان مشاوران، معاونان وزیر و مدیران آموزش و پرورش در کدام مدارس تحصیل می‌کنند؟
به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم