۷ نکته‌ی مهم برای تقویت اعتماد به نفس دانش آموزان که باید آن‌ها را بدانید!

اگر یک معلم باشید یا یک فرزند دانش‌آموز داشته باشید احتمالا می‌دانید گاهی اوقات بچه‌ها واقعا باهوش و با استعداد هستند، اما به دلیل کمبود اعتماد به نفس نمی‌توانند به خوبی از پس تکالیف درسی، پرسش‌های کلاسی یا حتی امتحانات برآیند، در چنین شرایطی به عنوان یک معلم یا پدر و مادر باید سعی کنید با انجام چند تکنیک ساده که به تقویت اعتماد به نفس دانش آموزان کمک می‌کند، مشکل کمبود اعتماد به نفس را در دانش‌آموز خود حل کنید؛ ضمنا نکاتی که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم فقط مختص دانش‌آموزان با اعتماد به نفس پایین نیست و در هر حالتی می‌توانید با استفاده از آن‌ها، حس بهتری در فرزند یا دانش‌آموزان خود ایجاد کنید.

۱. تقویت اعتماد به نفس دانش آموزان با پرسش‌های کلاسی

یکی از پراسترس‌ترین زمان‌ها در کلاس درس برای دانش‌آموزان، زمانیست که به پرسش‌های کلاسی و حل تمرین‌ها اختصاص می‌دهید، به عنوان یک معلم، سعی کنید این زمان را به فرصتی طلایی تبدیل کنید تا در آن بتوانید اعتماد به نفس دانش آموزان خود را افزایش دهید؛ برای اینکار کافیست، در ابتدا به سراغ ساده‌ترین پرسش‌ها یا تمرین‌ها بروید، هنگامی که یک دانش‌آموز احساس کند می‌تواند از پس حل یک تمرین بربیاید، با اعتماد به‌نفس و روحیه‌ی خیلی بهتری می‌تواند ادامه‌ی سوالات شما را پاسخ دهد و همین موضوع تا حد زیادی از میزان استرس و نگرانی او کم خواهد کرد.

۲. ایجاد حس موفقیت در دانش‌آموزان اهمیت زیادی دارد

یکی از مواردی که می‌تواند به شدت در تقویت اعتماد به نفس دانش آموزان تاثیرگذار باشد، این است که احساس موفقیت در آن‌ها به‌وجود آورید؛ مثلا در کلاس پرسش‌ها یا فعالیت‌هایی را طراحی کنید که دانش‌آموزان بتوانند در آن بدرخشند و احساس موفقیت داشته باشند، با این‌کار نه‌تنها حس اعتماد به‌نفس آن‌ها را تقویت کرده‌اید، بلکه ایجاد حس موفقیت می‌تواند عاملی باشد که دانش‌آموزان در آینده نیز تلاش خود را افزایش دهند تا مجددا این موفقیت را تجربه کنند.

البته نکته‌ی مهمی در این حین وجود دارد، شما باید کاری کنید که دانش‌آموزان درک کنند موفقیت آن‌ها نتیجه‌ی تلاش‌هاییست که می‌کنند و برای اینکه بتوانند به موفقیت بیشتری برسند، باید تلاش خود را بیشتر کنند، این موضوع به این دلیل است که در بسیاری از اوقات دانش‌آموزان یا حتی والدین آن‌ها احساس می‌کنند هوش و استعداد ذاتی تنها عامل موفقیت است و به کلی اهمیت تلاش کردن را نادیده می‌گیرند، درحالی که تلاش مهم‌ترین عامل برای موفقیت است.

۳. اهداف واقع‌گرایانه و جلوگیری از کمال‌گرایی بیش از حد

خیلی از افراد جامعه، به اشتباه کمال‌گرایی را یک ویژگی مثبت به شمار می‌آورند، در حالی که در واقعیت این‌طور نیست و کمال‌گرایی بیش از حد می‌تواند به شدت برای دانش‌آموزان مشکل‌ساز باشد، شما باید کاری کنید که دانش‌آموزان اهداف واقع‌گرایانه برای خود تعریف کنند، مثلا اگر یکی از دانش‌آموزان شما همیشه نمرات پایینی کسب می‌کرد و یکباره به خود آمده بود تا بیشتر درس بخواند، در قدم اول نباید کسب نمره‌ی ۲۰ را به عنوان هدف او مشخص کنید، بلکه سعی کنید اهدافی واقع‌گرایانه و قابل دست‌یابی برای آن‌ها مشخص کنید.

کمال‌گرایی بیش از حد می‌تواند به شدت اعتماد به‌نفس دانش‌آموزان را کاهش دهد و آن‌ها را به‌کلی ناامید کند، چرا که در این حالت دانش‌آموز تلاش زیادی می‌کند تا به هدفی که برای خود تعریف کرده برسد، در حالی که این هدف واقع‌گرایانه نیست و رسیدن به آن تقریبا محال است، در چنین شرایطی شما به عنوان یک معلم باید سعی کنید تا با توجه به شناختی که از دانش‌آموزان خود دارید اهداف درستی را برای آن‌ها ترسیم کنید، اهدافی که واقع‌گرایانه هستند و دانش‌آموزان می‌توانند با تلاش معقول به آن‌ها دست پیدا کنند.

برای تقویت اعتماد به نفس دانش آموزان اهدافی را برای آن‌ها تعریف کنید که نه بیش از حد ساده باشند و بچه‌ها بدون تلاش به آن برسند و نه خیلی سخت و غیر قابل دست‌یابی باشند که باعث ناامیدی آن‌ها شود، در حقیقت با تعریف اهداف درست، می‌توانید حس موفقیت که در بخش قبلی به آن اشاره کردیم را برای دانش‌آموزان خود به وجود آورید.

۴. اجازه ندهید دانش‌آموزان خود را با یکدیگر مقایسه کنند

این اطمینان را به دانش‌آموزان خود بدهید که هیچ‌گاه آن‌ها را با دیگر همسالان یا همکلاسی‌هایشان مقایسه نمی‌کنید و هر کدام از آن‌ها را نسبت به خودشان می‌سنجید، به عنوان یک معلم یا والدین، باید سعی کنید این درک را در دانش‌آموز خود به وجود آورید که لازم نیست همیشه عالی باشند و اگر کار خود را با توجه به توانایی‌هایشان به خوبی انجام دهند، واقعا کافیست.

سعی کنید حس همدلی و همکاری را در دانش‌آموزان به‌وجود آورید و جلوی رفتارهایی که باعث می‌شود بچه‌ها خود را با یکدگیر مقایسه کنند را بگیرید، هرچند تشویق دانش‌آموزان پیش همکلاسی‌هایشان مهم است، اما سعی کنید در بازه‌های زمانی مختلف هر کدام از دانش‌آموزان را بابت توانایی‌هایی که دارند تشویق کنید تا همه‌ی بچه‌ها به یک اندازه دیده شوند و احساس موفقیت داشته باشند.

۵. مدیریت زمان برای تقویت اعتماد به نفس دانش آموزان

یکی از مواردی که می‌تواند باعث تقویت اعتماد به نفس دانش آموزان شما شود، این است که به آن‌ها آموزش دهید چگونه زمان خود را مدیریت کنند و برای کارها، تمرینات یا پروژه‌هایی که دارند زمان مورد نیاز خود را تخمین بزنند، این فرایند کمک می‌کند بچه‌ها با اطمینان بیشتری به سراغ حل تکالیف خود بروند، در حالی که اگر دانش‌آموزان ندانند چه مدت زمانی برای حل یک تمرین احتیاج دارند و نتوانند به درستی زمان خود را تخمین بزنند، احتمالا علاقه‌ای به انجام تکلیف‌شان نخواهند داشت؛ قبلا در مقاله‌ی مدیریت زمان در کلاس درس به این موضوع اشاره کرده‌ایم که که توصیه می‌کنیم حتما آن را مطالعه کنید.

۶. اطلاع از روند رشد دانش‌آموزان با ارزشیابی‌های تکوینی

ارزیابی‌های تکوینی یا مستمر که در بازه‌های زمانی کوتاه برای دانش‌آموزان انجام می‌شود، به شما کمک می‌کند که روند رشد و فعالیت دانش‌آموزان را به خوبی زیر نظر داشته باشید و بدانید فعالیت‌هایی که برای تقویت اعتماد به نفس دانش آموزان خود انجام می‌دادید (مثلا ایجاد حس موفقیت، اهداف قابل دست‌یابی و…) به خوبی توسط بچه‌ها درک شده‌اند یا خیر، بدین ترتیب می‌توانید خیلی بهتر در روند فعالیت و حرکت دانش‌آموزان قرار بگیرید و در صورتی که نیاز به ایجاد تغییری در روند کلاس یا فرایند تدریس بود، به‌موقع اقدام کنید.

۷. فعالیت‌های گروهی در کلاس و تقویت حس مسئولیت‌پذیری

در نهایت موضوع دیگری که می‌تواند به تقویت اعتماد به نفس دانش آموزان کمک کند، تقویت حس مسئولیت‌پذیری در دانش‌آموزان است؛ یکی از راهکارهایی که می‌تواند به شما کمک کند حس مسئولیت‌پذیری را در دانش‌آموزان خود تقویت کنید، این است که آن‌ها را به گروه‌های چند نفره تقسیم کنید و بعضی از وظایف را به خود بچه‌ها بسپارید، مثلا حضور و غیاب، بررسی تکلیف‌ها و حتی پرسش‌های کلاسی، قبلا در مقاله‌ی آشنایی با یادگیری فعال به این موضوع اشاره کرده بودیم و می‌توانید آن را مطالعه کنید.

به نظر شما چه راه‌های دیگری وجود دارد که می‌تواند به تقویت اعتماد به نفس دانش آموزان کمک کند؟ شما به عنوان یک معلم یا والدین چه فعالیت‌هایی را برای تقویت اعتماد به نفس دانش آموزان خود به کار گرفته‌اید؟ دیدگاه‌ها و تجربیات ارزشمند خود را با ما و سایر کاربران همکلاسی به اشتراک بگذارید.