در کشورهای پیشرفته برنامه‌های بسیار مشخصی برای سال‌های پیش دبستانی تدوین شده است و اغلب این برنامه‌ها هر ده سال یکبار بازنگری و تغییر می‌کنند. در ایران سازمان بهزیستی که متولی اصلی مهدهای کودک است برنامه‌های مشخصی برای آموزش دارد. بچه‌ها به مهدکودک‌ها مراجعه کرده‌اند.
در ادامه این بحث به بررسی ویژگی‌های اصلی بهترین مهد کودک تبریز می‌پردازیم. در نظر داشته باشید که در حال کشیدن تصویری از یک مهدکودک کاملا ایده آل هستیم. هر چه اندازه یک مهدکودک با استانداردهای ما بیشتر باشد، شرایط مناسب تر است و باعث رشد اجتماعی و روانی کودکان می‌شود.
ویژگی‌های بهترین مهد کودک تبریز
ویژگی‌های بهترین مهد کودک تبریز به شرح زیر هستند:
رعایت نظافت
یکی از ویژگی‌های اصلی یک مهدکودک خوب تمیزی است. به دلیل پایین بودن سطح ایمنی و تماس بیشتر با خاک و مواد آلاینده و همچنین عدم رعایت استانداردهای اولیه بهداشتی، کودکان بیشتر از بزرگسالان مستعد ابتلا به بیماری‌ها هستند. زیرا بیشتر انگل‌ها، ویروس‌ها و باکتری‌ها از طریق دهان وارد دستگاه گوارش شده و در بدن مستقر شده و باعث عفونت می‌شوند.
رعایت نظافت می‌تواند تا حد زیادی از بیمار شدن کودکان جلوگیری کند. علاوه بر اینکه کف و دیوار مهدکودک باید هر روز تمیز شود، توصیه می‌شود کودکان در فصل سرما نتوانند در حیاط بازی کنند و باید همیشه در داخل خانه نگهداری شوند. کلاس‌ها، سیستم‌های تهویه ضد باکتری باید استفاده شود. در غیر این صورت باید از کودکان در هنگام بیماری و یا اتاق مجزا پرهیز کرد و برای کودک بیمار معلم جداگانه در نظر گرفت.
کلاس‌هایی با دانش آموز کم
کلاس‌های مهدکودک حداکثر ۱۰ دانش آموز توصیه می‌شود. حضور بیش از ده دانش آموز در کلاس باعث می‌شود معلم خسته شود و نتواند وقت کافی برای بچه‌ها اختصاص دهد. زمانی که به دوازده نفر رسید، استفاده از دو مربی به طور همزمان توصیه می‌شود.
وسایل بازی
وسایل بازی که در مهدکودک در اختیار بچه‌ها قرار می‌گیرد باید متناسب با سن آنها باشد و معلم هنگام بازی در کنار بچه‌ها حضور داشته باشد تا بچه‌ها به خود و دیگران آسیب نرسانند. از وسایلی مانند لگوهای کوچک و خمیر بازی باید با نظارت معلم استفاده شود زیرا احتمال دارد بچه‌ها آنها را به دهان ببرند. همچنین اسباب بازی‌ها باید حداقل هفته‌ای یکبار شسته شوند.
در ضمن داشتن فضای کافی در حیاط مهدکودک از مواردی است که باید به آن توجه کرد. کف زمینی که تاب، سرسره و سایر وسایل از این قبیل قرار می‌گیرد باید با ضربه گیر پوشانده شود تا احتمال آسیب جسمی به کودک به حداقل برسد. وسایل بازی باید به گونه‌ای باشد که برای هر کودک حداقل یک وسیله زمین بازی وجود داشته باشد. به عنوان مثال، اگر در یک کلاس ۱۰ کودک وجود دارد، تعداد کل وسایل بازی در حیاط باید ده نفر باشد.
وضعیت روانی و اجتماعی معلمان
ویژگی‌های روانی و اجتماعی معلم بر عملکرد کودکان تأثیر انکارناپذیری دارد. در پژوهشی هوشمند که در شهر قم انجام شد، سلامت روان مربیان مهدکودک‌های این شهر مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان داد که نزدیک به ۳۹ درصد مربیان مهدکودک‌های این شهرستان علائم بیماری روانی را نشان می‌دهند. این وضعیت بسیار نگران کننده است زیرا انتظار می‌رود افرادی که در زمینه‌های مرتبط با کودک کار می‌کنند از بالاترین سطح سلامت روان برخوردار باشند.
متاسفانه در برخی از مهدکودک‌ها مشاهده می‌شود که از افراد با سطح تحصیلات پایین و افراد ناآگاه به مسائل روانی کودکان به عنوان مربی استفاده می‌شود. مربیان مهدکودک علاوه بر اینکه از نظر روانی کاملاً سالم هستند، باید حداقل واحدهای درسی دانشگاهی در رشته روانشناسی عمومی گذرانده، روانشناسی رشد و روانشناسی کودک داشته باشند. علاوه بر این، مربی مهدکودک باید از نظر مهارت‌های اجتماعی مانند همدلی، کنترل خشم، خویشتن داری و ابراز وجود از توانایی کامل برخوردار باشد.
در اینجا ذکر این نکته ضروری است که ما مربی مهدکودک را جایگزین مادر نمی‌دانیم. اما از تأثیری که معلم می‌تواند بر رفتار کودک بگذارد نیز غافل نیستیم. کودکان به شدت از رفتار معلم خود تقلید می‌کنند. اگر معلمی در کلاس درس خیلی بلند صحبت کند، آرام کردن کودکان ممکن است دشوار باشد.
اگرچه بررسی سلامت روان مربیان مهدکودک بر عهده سازمان بهزیستی است و این سازمان نیز برنامه‌هایی در این زمینه دارد، اما والدین نباید از این موضوع غافل باشند و به محض مشاهده کوچکترین رفتار غیرطبیعی با مدیر مهدکودک صحبت کنند.
تغذیه کودکان در مهدکودک
غذا دادن به کودک در مهدکودک امری بسیار مهم است که معمولاً از آن غفلت می‌شود. در یک مهدکودک استاندارد خوردن غذاهای ناسالم ممنوع است و در میان وعده‌های کودکان غذاهای مقوی و خانگی مانند نان، پنیر و گردو، شیر و عسل، شیر و خرما و انواع میوه‌ها ارائه می‌شود.
آوردن انواع پفک، کیک، چیپس و سایر اقلام غیر مغذی به مهدکودک ممنوع است. اگر وعده صبحانه یا ناهار در مهدکودک سرو می‌شود (که ما توصیه نمی‌کنیم)، بهتر است غذا را به صورت بهداشتی و با مواد تازه طبخ میل کنید.
همچنین در یک مهدکودک استاندارد از ظروف یکبار مصرف با کیفیت برای تغذیه کودکان استفاده می‌شود، آب آشامیدنی باید تصفیه شده و خنک باشد. در برخی از مهدکودک‌ها توصیه می‌شود که همه بچه‌ها هر روز غذای یکسانی به همراه داشته باشند. ما با این موضوع موافق نیستیم اما به نظر ما بهتر است والدین لیست غذاهای مجاز و ممنوعه کودکان را بدانند و طبق میل کودک برای آنها تنقلات تهیه کنند.
سخن پایانی
ویژگی‌هایی که ذکر شد مربوط به شرایط یک مهدکودک استاندارد بود. اما موردی که اکنون به بررسی آن می‌پردازیم بیشتر مربوط به والدین است. توجه داشته باشید که فرزندتان را در مهدکودکی ثبت نام کنید که با ویژگی‌های فرهنگی خانواده شما همخوانی داشته باشد. مثلاً اگر خانواده‌ای مذهبی که رقصیدن را حرام می‌دانند، فرزندشان را در مهدکودکی ثبت نام کنند که رقص را جزو برنامه‌های همیشگی آن باشد. درست است، احتمالا در تربیت فرزندشان با مشکل مواجه می‌شوند، زیرا کودک در مهدکودک موضوعی را آموخته که با اعتقادات خانواده در تضاد است و به همین دلیل دچار سردرگمی می‌شود.
همین طور خانواده‌ای که خود را موظف به رعایت موازین دینی نمی‌دانند، اگر فرزند خود را در مهد قرآنی ثبت نام کنند، او را گیج می‌کنند، زیرا کودک در سنین پیش دبستانی توانایی تشخیص صحیح را ندارد. ما قصد نداریم از مهدکودک‌هایی که جهت گیری خاصی دارند انتقاد کنیم.
هدف ما فقط اشاره به این است که در سنین پیش دبستانی، کودک نباید اطلاعات متناقض (و نه متفاوت) در مورد مسائل دریافت کند. بهتر است ارائه دیدگاه‌های متفاوت و متضاد درباره هدف زندگی و رویکردهای مختلف را به سنین نوجوانی موکول کنید.
