با پیشرفت روز افزون تکنولوژی و کالاهای هوشمندی که به بازار ارائه میشوند؛ بعید نیست تا چند سال دیگر ما با خرید هدستهایی خاص از دنیای کنونی پا به دنیایی بگذاریم که کاملا با این جهان متفاوت است و جوری گرفتار آن شویم که فرق میان مجازی یا واقعی بودن آن را نفهمیم!
این خبر شاید ترسناک است ولی باید گفت بشر اکنون و تا حدودی به این تکنولوژی دست یافته. تکنولوژی عینکهای مجازی که دنیای آن توسط انسان طراحی و ساخته میشود. انسانی که در پی کشف دنیاهای جدید و هیجان انگیز حتی پا را فراتر از کرهی زمین میگذارد، طبیعی است روی زمین هم به دنبال دنیایی آرمانی باشد تا بتواند چند ساعتی از روزمرهی خود را در جهانی زندگی کند که با قوانین او ساخته شده. قطعا این موضوع هیجان انگیز خواهد بود!
بیایید ابتدا بررسی کنیم واقعیت مجازی چیست.
واقعیت مجازی چیست؟
این فناوری اولین بار در سال ۱۹۶۲، یعنی بیش از نیم قرن پیش اختراع و معرفی شد و سنسوراما (sensorama) نام گرفت. این وسیله تنها نمونهی اولیهای داشت که با پنج فیلم کوتاه همراه بود. در آن فیلمهای سه بعدی نمایش داده میشد که شخص در حال راندن یک وسیله نقلیه مثل اتومبیل،موتور یا هواپیما بود، صداهایی که در حین فیلم پخش میشد، تکان خوردن صندلی و یا حتی بوهای مرتبط با فیلم؛ تصاویر این دستگاه را از آن چیزی که به نظر میرسید واقعیتر جلوه میداد!
به مرور زمان و با الهام از سنسوراما، محصولات جدیدتری به بازار عرضه شد و در اختیار عموم قرار گرفت. امروزه این دستگاه را با نام عینک یا هدستهای واقعیت مجازی میشناسند و شرکتهای سازنده روز به روز تلاش میکنند به آن امکانات جدید و منحصر به فردی اضافه کنند. در واقع این شرکتها باید مخاطبان خود را آنقدر با فضای ساخته شدهی درون عینک درگیر کنند تا مغز آنها تفاوت میان دنیای واقعی و مجازی را تشخیص ندهد.
واقعیت مجازی (Virtual Reality یا VR) به زبان ساده یعنی قرار گرفتن در دنیایی که به صورت سه بعدی و شبیه به دنیای واقعی طراحی شده و به کاربر اجازهی کاوش، تعامل و در کل گشت و گذار در این دنیا را فراهم میآورد.
واقعیت مجازی چه کاربردی برای دانشآموزان دارد؟
واقعیت مجازی با آنکه به نظر میرسید بیشتر برای سرگرمی و گذراندن اوقات فراغت استفاده شود؛ در حال حاضر جنبههای ارزشمندتر و کاربردیتری پیدا کرده است. اوایل، بسیاری بر این باور بودند که قرار است این اختراع پیشرفتی نکند و مورد استقبال واقع نشود ولی کاربرد VR به مرور زمان بیشتر شد تا جایی که اکنون در مشاغل مختلف از این تکنولوژی برای مهارتآموزی بیشتر استفاده میشود و تبدیل به بخش جدا نشدنی این حوزهها شده است.
در ادامه به بررسی کاربرد این تکنولوژی به صورت مختصر میپردازیم.
- سرگرمی: امروزه ما اغلبا واقعیت مجازی را با بازیهای ویدئویی و سینمای سه بعدی میشناسیم و شاید نزدیکترین تجربهی ما از این دنیای جدید برمیگردد به هدستهای واقعیت مجازی که در اغلب شهربازیها یافت میشوند. بازیهای هیجان انگیز ژانر وحشت و تیراندازی با استفاده از این فناوری قابل پیادهسازیست و میتوان با قرار دادن کاربر در یک محیط سهبعدی با وضوح بالا، او را غرق در فضای بازی کرد.
- روانشناسی: اگر فیلم متمایز (Divergent) را دیده باشید؛ شاید یکی از آرزوهای شما این باشد که کاش میتوانستید مثل شخصیت اصلی فیلم، در موقعیتی قرار بگیرید که با ترسهایتان در دنیای مجازی مواجه شوید و سپس روش غلبه به آن را یاد بگیرید. خبر خوب این که تکنولوژی واقعیت مجازی این امکان را برای شما فراهم میکند و در عین حال به روانشناسان و محققان این امکان را میدهد تا بر روی علوم اجتماعی و روانشناسی مطالعه داشته باشند و اختلالاتی مثل ترس و اضطراب را درمان کنند.
- گردشگری: ممکن است تا به حال به تورهای مجازی برخورد کرده باشید. این تورها به شما امکان دیدن از شهرها و یا مکانهای مختلفی را میدهند. شما در تور مجازی از مکان مورد نظر خود به صورت دید ۳۶۰ درجه بازدید میکنید اما کل فضای اطراف شما به شکل عکس و ساکن است و فقط میتوانید آن نمایی که عکاس از آن تصویربرداری کرده را مشاهده کنید. در واقع شما امکان دسترسی به جزئیات اطراف را ندارید ولی حالا با واقعیت مجازی این امر ممکن است. شما قادرید از خانه به صورت نامحدود به شهرهای مختلف سفر کنید و از شهر، بازارها و موقعیتهای طبیعی و تاریخی آن بازدید کنید و به جزئیات آن دسترسی داشته باشید. این فناوری در کلاس درس جغرافیا دانشآموز را مجذوب خود میکند!
- نظامی: شاید ایدهی اولیه واقعیت مجازی(سنسوراما) بیشترین شباهت را به بخش شبیه سازی پرواز داشت. پس از دیگر کاربردهای هدستهای واقعیت مجازی که به صورت گسترده در دنیا وجود دارد استفاده از این ابزار برای شبیه سازی پرواز و قرار دادن خلبان در موقعیتهای خاص است. از طرفی شبیهسازی یک عملیات برای افراد نظامی و گذاردن دوران کارآموزی آنها به صورت VR به شدت باعث کاهش هزینهی منابع انسانی و مالی در چند سال اخیر شده است.
- مهارتهای عملی: برای ساخت خانه یا تولید یک ابزار ما چقدر به کودک یا دانشآموزی اطمینان میکنیم و امکانات مورد نیاز را در اختیارش قرار میدهیم؟ با این حال همهی ما حاضر هستیم فرزند یا دانشاموز با هدست واقعیت مجازی حتی مامور آتشنشانی شود!
- هنر و فرهنگ: من برای تماشای تئاتر رومئو ژولیت یا کنسرت شکسپیر به اروپا که نه! به هدستم مراجعه میکنم. بله؛ همانطور که خواندید چند سال دیگر و با فراگیری و ارزانتر شدن هدستهای واقعیت مجازی هیچ تجربهای غیر قابل دسترس نیست!
- زبان: ما همیشه از نداشتن یک همصحبت خوب برای یادگیری یک زبان خارجی گله داریم. حالا با VR به یک چشم برهم زدن به فرانسه بروید و با مردم در خیابان شانزلیزه به معاشرت بپردازید. این مورد برای معلمان زبانهای خارجی بسیار مفید است و باعث میشود زبانآموز با قرارگیری در محیط پیشرفت بسزایی داشته باشد.
- پزشکی: به لطف واقعیت مجازی، کسب تجربه در اتاق عمل دیگر با تلفات همراه نیست. تنها با گذاشتن یک هدست با دید سهبعدی و کیفیت بالا، یک دانشجوی پزشکی از لحظات عمل بیمار اطلاعات کسب میکند و با تجربهی نسبتا خوبی وارد اتاق عمل واقعی میشود. دیری نمیپاید که کارگاه واقعیت مجازی به دروس دانشگاهی رشتههای پزشکی اضافه شود و دانشجویان ملزم به گذراندن واحدهایی عملی از این فناوری باشند.
- شیمی: اگر به شما بگویم مدرسهی شما دیگر نیازی به آزمایشگاه سنتی ندارد تعجب میکنید! اما تکنولوژی واقعیت مجازی تا آزمایشگاه و واکنشهای مولکولی هم نفوذ کرده. آزمایشگاه واقعیت مجازی از آزمایشگاه سنتی هزینه مقرون به صرفهتری دارد چرا که دیگر لازم نیست مواد اولیه برای آزمایشگاه تامین کنید و ظرفهای شیشهای آزمایشگاه هم سالم میماند.
- تاریخ: بیایید برای یک بار هم که شده به تمام انتظارها پایان دهیم و با واقعیت مجازی به گذشته سفر کنیم و درسهای تاریخ که دانش آموزان اغلب به سختی و فقط برای گرفتن نمره حفظ میکنند را به صورت سه بعدی برای آنها به نمایش بگذاریم. مطمئن باشید آنها عاشق درس تاریخ میشوند و برای این کلاس لحظهشماری میکنند. شاید روزی فرا برسد که یکی از دانشآموزان ما به عنوان یک سرباز هخامنشی با رومیان بجنگد و دیگری در طرف دیگر کلاس در کنار امیرکبیر قدم بزند و با او سخن بگوید. این فناوری به نوعی همان ماشین زمانی است که حتی ضعیفترین دانشآموز را با اشتیاق پای درس مینشاند.
- فیزیک: چرا دانشآموزان را برای دیدن سیارههای مختلف به فضا نمیبرید؟ این سوال را اگر چند سال پیش از مدیر یک مدرسه میپرسیدید قطعا به شما میخندید اما اکنون تا به حقیقت پیوستن این اردوی تخیلی چند قدم مانده است. غیر از نجوم، آزمایشهای فیزیک که اغلب نیاز به تجهیزات خاصی دارد با این فناوری قابل انجام است. چه بسا در مدرسه خود ترکیبی از کلاس تاریخ و فیزیک تشکیل دهید و از انیشتین دعوت کنید تا در مورد قوانین سیاهچالهها برای دانشآموزان توضیح دهد.
کاربردهای این فناوری در آموزش تنها به این چند مورد محدود نمیشود و ما در آینده منتظر افزایش کاربردهای کنونی واقعیت مجازی در جنبههای مختلف آموزش هستیم.
چه کشورهایی از تکنولوژی VR در آموزش استفاده میکنند؟ (کشورهای پیشگام)
تاثیر این تكنولوژي دور از چشم کشورهای جهان نمانده و هر کشور به نحوی سعی در بکارگیری واقعیت مجازی برای ارتقا و رشد سطح آموزشی خود دارد. بیایید نگاه کوتاهی به چهار کشور پیشرو در استفاده از این فناوری بیندازیم.
۱. چین
کشور چین بسیاری از شرکتهای خصوصی و موسسات دانشگاهی خود را در این راستا بکار گرفته و برای نصب واقعیت مجازی در کلاس درس در سراسر کشورش سرمایهگذاری میکند. علاوه بر آموزش در سطح شهری نیز اقداماتی قابل توجهی انجام داده و همچنان در حال رونق دادن به این تکنولوژی در مکانهای مختلف است.
۲. U.S.A.
در سال ۲۰۱۵، وزارت آموزش ایالات متحده چالشی به نام چالش EdSim را اعلام کرد. هدف آن توسعه دهندگان و جامعه آموزش بود تا ایده های جدیدی ارائه دهند که از طریق استفاده از واقعیت مجازی به یادگیری نسل بعدی کمک کند. این چالش متقاضیان را تشویق کرد تا به دنبال شبیهسازیهایی باشند که مهارتهای علمی، فنی و مهارتهای استخدامی دانشجویان را تقویت کند. این کمک و تشویق دولت آمریکا نشان میدهد که این کشور از مشارکت در استفاده از فناوریهای جدید و آزمایش روشهای جدید یادگیری و آموزش خوشحال است. همچنین شایان ذکر است که دانشگاههای ایالات متحده دانشجویان را به یادگیری از طریق بازیهای VR تشویق میکنند تا قابلیت اشتغال را تقویت کنند و دانش موجود در مورد مهارتهای تجاری را تعمیق بخشند.
۳. U.A.E.
امارات همچنین مشتاق استفاده از VR در آموزش است. وزارت آموزش امارات متحده عربی یک پروژه آزمایشی با هدف آموزش دانش آموزان از طریق واقعیت مجازی ارائه کرد. با ۱۷ مدرسه دولتی انتخاب شده برای استفاده از هدستهای واقعیت مجازی برای دانش آموزان در موقعیتهایی که تجربه آنها در زندگی واقعی بسیار دشوار و خطرناک است؛ در این خصوص قرارداد بست. این قرارداد شامل کاوش در دنیای زیر آب، گشت و گذار در ایستگاه فضایی بین المللی و همچنین قدم زدن در یک مکان تاریخی با کمک هدست واقعیت مجازی بود. این وزارتخانه امیدوار است که استفاده از VR به همراه مزایای آن در مشارکت بیشتر، اشتیاق به یادگیری و توسعه همدلی در همه مدارس افزایش یابد.
۴. فرانسه
واقعیت مجازی راه خود را به اروپا نیز باز کرد و فرانسه حمایت خود را از فناوری های واقعیت مجازی در کلاس های درس اعلام کرد. بازنگری برنامه درسی ملی منجر به تمایل دولت به گنجاندن واقعیت مجازی در دروس، به ویژه دروس فناوری، عمدتاً در مدارس راهنمایی شد. هدف این است که دانش آموزان در طراحی و برقراری ارتباط با ایدهها در هر مرحله از فرآیند خلاق، احساس راحتی بیشتری کنند. اگرچه واقعیت مجازی در مدارس تنها در حال تبدیل شدن به یک روش رایج است، فرانسه یکی از اولین کشورهایی است که در اروپا این خطر را به جان خرید.
فهرست کشورهای ارائه شده در بالا نشان می دهد که چگونه دولت ها در سراسر جهان نمی ترسند، یا حتی بهتر از آن، مشتاق پیاده سازی واقعیت مجازی در بخش آموزشی هستند. در آیندهای نچندان دور کشورهای بیشتری با این فناوری تکاملی آشنا میشوند و راهحلهای جدیدی را برای سودمندتر کردن آن ارائه میکنند. با پتانسیل عظیم واقعیت مجازی، باید انتظار داشته باشیم که تا چند سال دیگر در تعدادی از موسسات آموزشی در نقاط مختلف جهان، این تکنولوژی ظاهر شود!
واقعیت مجازی چگونه در آموزش تاثیر گذار است؟
واقعیت مجازی با استفاده از هدستهای دارای نمایشگر، گوشی تلفن همراه، کامپیوتر یا کنسول ما را وارد فضای سه بعدی مجازی میکند و با استفاده از سنسورهای ردیاب حرکتی که روی سر و دست نصب میشوند؛ حرکات بدن ما را میفهمد و صدای ما را از طریق سنسورهای صوتی میشنود تا آواتار ما در دنیای مجازی قابلیت زندگی پیدا کند. آنچه که از واقعیت مجازی در حال حاضر در دسترس است؛ بیشتر روی بازی و سرگرمی تمرکز کرده و یا شغلهای پرخطری که قبل از قرارگیری در موقعیت نیاز است فرد تجربهای راجع به آن داشته باشد ولی قطعا در چند سال آینده، VR برای آموزش در مدارس هم برنامههایی پیادهسازی خواهد کرد. پیشتر کشورهای پیشگام در این زمینه را بررسی کردیم و متوجه شدیم این کشورها با سرمایهگذاریهای بلندمدت سعی میکنند در زمینهی نوین سازی آموزش گام بردارند.
احتمالا اپلیکیشنهایی که ساخته میشوند نیز از روشهای خاص و جدید مثل گیمیفیکیشن(بازیوار سازی) استفاده خواهند کرد. بنظر میرسد این روش و ابزارها بیشتر برای جلوگیری ازمشارکت دانشآموز بکارگیری میشود تا او در کلاس، به صورت منفردانه به رقابت بپردازد، امتیاز کسب کند و نمره بگیرد. بنابراین؛ روشهای نوین آموزش میتواند به قدر بازیهای اعتیادآوری که اکنون کودکان دچار آن هستند، در یادگیری دانشآموزان تاثیر عمیق مثبت یا منفی داشته باشد.
واقعیت مجازی آموزش در مدرسه را ارتقا میبخشد یا نابود میکند؟
واقعیت مجازی دانشآموز را به دنیای جدیدی راهنمایی میکند که معلم درس هیچ نقشی در تدریس ندارد؛ از طرفی او را به کلاسهایی دعوت میکند که میزبان آن معتبرترین مدرسان هستند. بیایید بررسی کنیم این موضوع چقدر میتواند در آموزش خطر آفرین باشد یا بالعکس مفید واقع شود.
مزایای VR در آموزش
افزایش اشتیاق به علم آموزی در دانشآموز
- کنشگری: ما حاضریم ساعتها در اینستاگرام بچرخیم و فیلمهای کوتاه و گاهاً آموزنده ببینیم ولی به خودمان زحمت ندهیم متنی بخوانیم و آن را درون مغز خود تحلیل کنیم. مغز انسان همواره به دنبال فرایندههای سادهتر برای یادگیریست. این فرایندها اگر در قالب تصویر و فیلم به نمایش دربیاید قطعا مخاطب، بیشتر به ادامهی آموزش علاقه نشان خواهد داد. حال فرض کنید شما علاوه بر نمای سه بُعدی قادر هستید کنشگر قسمتی از فرایند آموزش باشید و فعالیتهای شخصیت اصلی زیر دستان شما کنترل شود. قطعا علاقهی شما به انجام این کارها حتی اگر یادگیری یک درس سخت مثل ریاضی باشد؛ چندین برابر خواهد شد.
- بازی یا درس؟: ما در واقعیت مجازی دنیایی شبیه به بازی برای دانشآموز طراحی میکنیم؛ چیزی که روزی آرزوی خودمان بود. ساعتها در مدرسه درس میخواندیم تا بتوانیم در خانه به دور از سختی تکالیف بازی کنیم، فیلم ببینیم و وقتمان را صرف کارهایی بکنیم که ما را به هیجان میآورند و به امکان تجربهی مکان و فضای جدید را به ما میدهند. روزی فکرش را میکردیم که ممکن است در مدرسه هم بتوانیم با کامپیوتر بازی کنیم و ریاضی را در حین بازی یاد بگیریم؟ مطمئن باشید این هدستها ما را نیز به درس علاقهمند میکرد چه برسد به دانش آموزانی که در حال حاضر، گیم و بازی جزو جدانشدنی زندگی آنها شده است.
- تنوع در آموزش: دانشآموز از همان ابتدا حق انتخاب دارد که دقیقا با چه تصاویری میخواهد عملیات ضرب را یاد بگیرد. این تنوع هر بار در او با ایجاد حس کنجکاوی و نفوذ بیشتر در این جهان سه بعدی، همراه است و اشتیاق حداکثری دانشآموز برای زیست در این دنیا را میسر میسازد.
یادگیری عمیق
- بهبود کیفیت آموزش: وقتی تمرکز از حاشیهی کلاس تنها معطوف به درس است دانشآموز در زمان کمتر مطالب بیشتری را میآموزد. او تلاش میکند بهترین باشد تا از سایر رقبای خود که همکلاسیهایش هستند جلو بزند پس ناخودآگاه این تلاش در جهت بهبود وضعیت درسی او عمل میکند.
- دسترسی بینهایت: همینکه دانشآموز میتواند هر زمان که خواست در هر مکانی برای فراگیری آن درس سر کلاس معلم خود یا سایر معلمان حاضر شود یا روش تدریس را انتخاب کند؛ دست او را برای یادگیری عمیقتر باز میگذارد.
- بازیوار سازی: رقابت در گرفتن امتیاز بیشتر برای رفتن به مرحلهی بعد باعث میشود دانشآموز حتی پیچیدهترین تمرینها را با سرعت بیشتری حل کند. این دقیقا همان جایزهایست که ما در گذشته برای تشویق دانشآموزان نمونه در نظر میگرفتیم با این تفاوت که دانشآموز وقتی روند امتیاز گیری خود را میبیند؛ به صورت خودکار تشویق به پیشروی بیشتر میشود.
تسهیل کار معلم
معلمان مجبورند مطالب درسی را بارها و بارها مرور کنند تا دانشآموز به درک صحیحی از آن برسد، ساعتها برای رفع اشکال وقت بگذارند و سوالات امتحانی طرح کنند و یا حتی پیگیر حل تمرینها توسط دانشآموز در خانه باشند. میتوان گفت با تکنولوژی VR بیشترین بار از روی دوش معلمان برداشته خواهد شد و اینکار تحول عجیبی در نظام آموزشی ایجاد خواهد کرد. شاید روزی فرا برسد که دیگر به وجود معلم سر کلاس نیاز نباشد و ربات هوش مصنوعی و واقعیت مجازی کارهای معلمان را به بهترین شکل انجام دهند!
هدایت تحصیلی
استعدادیابی می تواند یکی از وظایف واقعیت مجازی باشد تا آنجا که مهارت دانشآموز را در موقعیتهای مختلف بسنجد و به جای نمره از نحوهی عملکرد دانشآموز کارنامهی هدایت تحصیلی او را صادر کند.
معایب VR در آموزش
نظم
به دلیل دسترسی نامحدود به این فضا در زمان و مکان، دانشآموز دچار بینظمی میشود و کنترل فرایند استفاده و یادگیری از طریق واقعیت مجازی توسط معلمان بسیار اهمیت مییابد.
پذیرش
با روند آموزشی که اکنون در مدارس ایران بخصوص شاهد هستیم؛ زمان خواهد برد تا فناوریهایی مثل واقعیت مجازی در آموزش فراگیر شود و از آنجایی که اکنون هزینهی تجهیز مدارس به هدستهای واقعیت مجازی سرسام آور است؛ مدارس تمایلی برای استفاده از این محصول نشان نخواهند داد. قطعا این مشکلات در گذر زمان و پیشرفت این تکنولوژی حل میشود.
تعامل
با فراگیری این تکنولوژی و تثبیت آن در مدارس، تعاملات و ارتباطات دانشآموزان یک کلاس به شدت کاهش مییابد و هر یک را به گونهای منزوی میکند. قطعا باید برای جلوگیری از چنین موردی، راهحلی اندیشید.
کلاس سایت کامپیوتر یا کلاس واقعیت مجازی؟
چندان دور نیست آن زمانی که مدارس، کلاسی مجزا برای فرایندهای واقعیت مجازی اختصاص دهند. البته همین امروز هم شما میتوانید اتاق سایت کامپیوتر مدرسه را به اتاق هدستهای واقعیت مجازی تبدیل کنید ولی تنها مانع بر سر راه شما، هزینهی زیاد هدستهاست که پیشبینی میشود با فراگیرتر شدن این تکنولوژی کاهش یابد و مدارس بتوانند به تعداد سیستمهای کامپیوتر خود در مدرسه، هدست تهیه کنند.
تا آن زمان احتمالا برنامههای کاربردی برای آموزش دروسی مثل ریاضی در دنیای واقعیت مجازی ساخته میشود و شما با نصب آن بر روی کامپیوترهای مدرسه، کلاس سایت کامپیوتر را به کلاس واقعیت مجازی تبدیل میکنید.
واقعیت مجازی آری یا خیر؟
باید بگوییم این تکنولوژی واقعا عملکرد خوبی دارد و تاکنون توانسته ۳۰ درصد قدرت تصمیم گیری را افزایش دهد و ۹۰ درصد در حوزه روانشناسی و غلبه بر ترس اثرگذار باشد. از طرفی با فراگیر شدن این تکنولوژی قطعا برای همهی افراد در دسترس خواهد بود. واقعیت مجازی و واقعیت افزوده تا چند سال دیگر از فناوریهایی هستند که مثل تلفن همراه برای ما لازم و ضروری خواهند شد.
به همان میزان که ما از تلفن همراه خود با عدم کنترل میزان استفاده از آن آسیب میبینیم؛ با نداشتن اطلاعات کافی و کنترل نکردن VR هم آسیب خواهیم دید. واقعیت مجازی فعلا برای ما «آری» است ولی تا آنجا که برای میزان تعاملات و نظم زندگی ما ضرری نداشته باشد!
به نظر شما این فناوری به ما در آموزش خدمت میکند یا باعث به هم ریختگی نظام آموزشیست؟ نظرات خود را درقسمت دیدگاه برای ما بنویسید.
4 پاسخ
سلام؛ ممنون از متن خوبتون بنظرتون تا چند سال دیگه واقعیت مجازی در آموزش همگانی میشه؟
سلام؛
روزتون بخیر
احتمالا واقعیت مجازی همگام با تکنولوژیهای دیگه روز به روز همگانی تر میشه تا اونجایی که هزینهش برای همه مقرون به صرفه بشه.
یه چیزی مثل گیمیفیکیشن توی ایران بعد از همه کشورا میاد
سیستم آموزشیمون خیلی ضعیفه
سلام؛
سیستم گیمیفیکیشن اتفاقا همین الآنشم داره در مدارس اجرا میشه
و حتی قراره به سامانهی همکلاسی هم افزوده شه.